CONTINUIDADE E CAMBIOS NO 18-F

Coñecidos os resultados das eleccións do 18-F, non tivemos que asistir á confusa e interesada polémica que suscitou Feijoo e a dereita mediática despois do 23 de Xullo do ano pasado a respecto de quen gañara aqueles comicios. Neste caso, non houbo marxe para as falacias argumentais: a forza mais votada o domingo no que rematou a semana do Entroido -o PP- posúe a maioría parlamentaria suficiente para ocupar o goberno da Xunta en solitario. Se o partido presidido por Rueda non tivera acadado a maioría absoluta, teriamos vivido unha campaña preventiva de deslexitimación da maioría alternativa conformada polos partidos que até ese momento conformaban a oposición na Cámara do Hórreo.

Hai dúas formas de analizar os resultados electorais. Ou ben realizando unha comparativa coas cifras rexistradas no mes de Xullo de 2020 ou avaliando o sucedido en base ás expectativas manexadas polos diferentes actores participantes.

Se apostamos pola primeira das opcións, as conclusións son indiscutíbeis: o BNG é a única forza que incrementa substancialmente a súa presenza anterior (rachando os teitos acadados nos anos 1997 e 2020); o PP diminúe algo o tamaño da súa hexemonía; o PSdG obtén o peor rexistro da súa historia; DO aparece no escenario parlamentar cunha cativa relevancia numérica que non lle proporciona capacidade decisoria e Sumar fracasa na súa pretensión de atopar un espazo propio aproveitando a súa presenza no goberno do Estado.

Se tomamos como referencia as expectativas xeradas previamente podemos afirmar que o PP aguantou mellor do que se agardaba e a oposición non foi quen de confirmar os prognósticos mais optimistas debido ao importante derrube padecido polo Partido Socialista. Tiña fundamento a opinión de que estabamos ante a mellor conxuntura dos últimos anos para contemplar un cambio de goberno na Xunta? Existían varios factores que avalaban a verosimilitude dese pensamento: o relevo de Feijoo por Rueda (un candidato menos coñecido e cunha capacidade de liderado menos consolidada no seo do seu partido); o lóxico desgaste acumulado por 15 anos dunha mediocre xestión gobernamental; a estatalización da campaña promovida polo PP para converter as eleccións galegas nunha segunda volta das xerais de hai 7 meses; a confusión introducida por Feijoo na metade da campaña anunciando hipotéticos indultos para os independentistas cataláns; a percepción dunha maior ilusión en sectores significativos da esquerda social que semellaba anunciar unha maior mobilización electoral (aproveitando o precedente do sucedido nos comicios xerais do 23 de Xullo de 2023); as virtualidades exhibidas por Ana Pontón para conectar con segmentos poboacionais que, desexando unha mudanza en San Caetano, non se ubicaban nos parámetros políticos e/ou ideolóxicos tradicionalmente asociados ao BNG.

Certamente, había «mais partido» que no 2020. O medre da participación electoral non foi suficiente porque non opera unha regra automática -como, trabucadamente, se manexou nalgunhas análises previas-que asegure o triunfo da oposición se hai unha menor abstención. O PPdG cometeu erros sorprendentes pero conseguiu neutralizalos mediante a máxima activación de todas as súas capacidades de influenza nas distintas estruturas de poder (económicas, sociais, mediáticas) e non tivo escrúpulos para utilizar métodos -anuncio de subas salariais ao persoal sanitario e de subsidios a mariscadores 48 horas antes da apertura das urnas- que violentaron obscenamente os criterios éticos esixíbeis nun sistema democrático de calidade.

Aínda que non hai dados precisos -pendentes dos estudos postelectorais- cabe pensar na concorrencia de dúas circunstancias adicionais favorecedoras dunha maior capacidade mobilizadora no electorado do PP: a presenza frecuente de Pedro Sánchez na campaña e os prognósticos moi maioritarios de que un eventual cambio de goberno sería encabezado polo BNG. A xenreira e o medo presentes en sectores do universo social do PP puideron actuar como motores suplementares de activación da participación electoral.

No territorio da esquerda e do nacionalismo, o 18-F certificou o extraordinario éxito do BNG e o fracaso contundente do PSdG e de Sumar. Nas históricas cifras acadadas polas candidaturas nacionalistas tivo un papel determinante o labor desenvolvido por Ana Pontón: as mensaxes emitidas e as formas utilizadas para a súa transmisión pretendían traspasar as liñas discursivas que limitaban o acceso a novos sectores sociais. En termos históricos, a dirixente nacionalista encarnou unha creativa actualización das mellores prácticas xeradas nesa organización e, singularmente, do que representou no seu momento a chamada corrente «quintanista».

O PSdG enfrontase a unha tarefa complicada. Deberá establecer un diagnóstico acaido das eivas estruturais que veu padecendo na última década cando compareceu como teórica alternativa para o goberno galego. Existen, como mínimo, dúas carencias que non pode descoñecer: a febleza dunha oferta programática integral para Galiza e a falta de continuidade dun liderado minimamente solvente que proporcione credibilidade a semellante oferta e que non fique subordinado ás tentacións do cantonalismo municipal e/ou provincial.

No caso de Sumar a principal incógnita radica na viabilidade futura -no ámbito da política institucional galega- dun espazo seriamente afectado por unha herdanza que transitou dende os éxitos de AGE e das Mareas ao posterior baleiro derivado das dinámicas autodestrutivas rexistradas nese universo.

A cita electoral deste inverno de 2024 ratificou un paradoxo que dura mais de 40 anos (dende os primeiros comicios ao Parlamento galego celebrados no Nadal de 1981): o PP foi quen de conservar a hexemonía (agás nos períodos 1987/1989 e 2005/2009) nas institucións dun autogoberno que non formaba parte do seu ideario fundacional e que non quixo mellorar na súa dimensión competencial. Noutros ámbitos institucionais (Parlamento estatal e concellos) non se ten rexistrado semellante nivel de continuidade no dominio político. Velaquí un reto fundamental para todas as persoas, entidades e forzas que acreditamos nas potencialidades do autogoberno.

Xesús Veiga 

Publicado en ARTÍCULOS DE OPINIÓN | Comentarios desactivados en CONTINUIDADE E CAMBIOS NO 18-F

A POSIBILIDADE DUN CAMBIO HISTÓRICO

O termo «histórico» é un dos que mais se utiliza na conversa pública. Até o punto de que, en moitas ocasións, perde o significado básico que debería proporcionar: describir un acontecemento pouco habitual na vida das sociedades ou das persoas. Tantos eventos son catalogados como históricos que, finalmente, ten lugar un efecto indesexado: a práctica banalización de semellante atributo.

Poren, en poucos días podemos asistir ao que sería un indiscutíbel feito histórico. Nunha dupla dimensión: o remate do goberno do PP na Xunta e a conformación dunha maioría parlamentaria alternativa encabezada polo BNG. O primeiro só ocorreu -como consecuencia directa do resultado electoral- nunha ocasión, cando Manuel Fraga perdeu a maioría absoluta no ano 2005. Antes e despois desa data, o dominio da dereita nas institucións do autogoberno galego foi unha constante (só interrompido entre 1987 e 1989 por unha moción de censura promovida polo PSdG, CG e o sector de AP que encabezaba Xosé Luis Barreiro). A segunda circunstancia sería totalmente inédita: o nacionalismo galego nunca accedeu á presidencia da Xunta nas décadas de funcionamento desta institución.

A viabilidade dun cambio no goberno galego require dunha composición parlamentaria na que o PP (só ou acompañado de «Democracia Ourensana») non acade os 38 escanos e BNG, PSdG e, eventualmente, Sumar dispoñan, como mínimo, desa forza numérica. Para que esta situación se abra paso terán que converxer un conxunto de fenómenos que presentan evidentes dificultades: un nivel de participación relativamente elevado, perda significativa no apoio electoral ao partido de Rueda e Feijoo, medre na contía de votos obtidos polo PSdG (a partir da mobilización de sectores proclives á abstención) e tradución efectiva en escanos dos votos que podan obter as candidaturas de Sumar nas circunscricións de Coruña e Pontevedra para evitar un beneficio indirecto do PP.

Aínda sen coñecer o mapa concreto, si podemos asegurar que non se repetirá a dimensión da vitoria obtida por Feijoo no mes de Xullo de 2020. O contexto da cita deste 18 de Febreiro ten algunhas novidades destacadas. Por exemplo: non se vai votar coa presión directa da pandemia de Covid e as lóxicas tendencias conservadoras que suscitou o medo ante unha situación descoñecida. Ou tamén: non estamos ante unha elección que xire arredor da figura presidencial de Feijoo. Non existen, agora, fortalezas específicas derivadas da xestión do goberno de Rueda durante os últimos meses. A decisión tomada polo PP pretendendo focalizar a campaña, nunha grande medida, na temática da amnistía e da situación en Cataluña, exemplifica a pouca confianza que teñen os dirixentes deste partido nas virtualidades das súas políticas gobernamentais.

Se as urnas propician o nacemento dun goberno alternativo, de coalición, haberá un importante catálogo de prioridades enriba da mesa. Entre elas, conviría citar dúas que non están tendo a relevancia que merecen no debate público: as necesarias mudanzas no funcionamento da CRTVG e a reforma da actual lei electoral. Nestes dous ámbitos non está en cuestión a maior ou menor suficiencia de recursos orzamentarios para enfrontar a adopción de novas normas e/ou medidas senón a existencia dunha vontade favorábel ao fortalecemento dos parámetros definitorios dun sistema democrático de calidade.

No caso da empresa pública de comunicación hai diagnósticos acaidos sobre sobre as feblezas e ameazas que ven padecendo nos últimos tempos e tamén son coñecidas as propostas rexeneracionistas formuladas polos profesionais da Compañía e por diversos analistas especializados no universo mediático. Asemade, pódese engadir o balance de acertos e erros rexistrado durante o mandato do goberno bipartito (PSdG-BNG) entre 2005 e 2009.

No relativo á lei electoral, unha nova maioría parlamentaria debería revisar a normativa vixente -que ten mais de 30 anos de vida- para dotar dunha maior proporcionalidade á relación entre o volume de poboación das circunscricións e o número de deputados e deputadas elixidas en cada unha delas. Ademais de modificar o límite provincial do 5% instaurado por Manuel Fraga e suprimir a inelixibilidade establecida para alcaldes e alcaldesas (norma que provoca a surrealista circunstancia de que a máxima autoridade dun concello poda figurar nunha lista ao Congreso pero non poda facelo -de non mediar a previa dimisión- nunha candidatura á Camara do Hórreo).

A reforma do actual Estatuto de Autonomía constitúe, certamente, unha asignatura pendente da máxima importancia para acadar unha mellora substantiva no autogoberno. Poren, a maioría cualificada esixida para que o Parlamento poda acometer ese obxectivo (2/3 do total de escanos) e a constatada negativa do PP a unha iniciativa desta envergadura, inviabiliza a expectativa dunha mudanza no curto prazo. En todo caso, a existencia dunha maioría parlamentaria que fora quen de ofrecer á sociedade galega unha proposta congruente de novo Estatuto colocaría ao PP nunha incómoda situación defensiva que, a medio prazo, non podería manter con garantías de éxito.

Xesús Veiga

Publicado en ARTÍCULOS DE OPINIÓN | Comentarios desactivados en A POSIBILIDADE DUN CAMBIO HISTÓRICO

BOTIFLERS


Que al Sr. Puigdemont y sus adlateres no le preocupan lo más mínimo los intereses del conjunto de la
ciudadanía con la que comparte el Estado, no es ninguna novedad. Que no derramarían una lagrima por
las tribulaciones que puedan afectarles tampoco. Ahora bien lo que es una gran novedad es que al fin se ve
que ante su interés personal, tampoco Cataluña les importa un bledo.
No hay peligro de escucharle expresar no ya propuestas, sino su preocupación por la emergencia por
sequía, el funcionamiento de Rodalies, la política frente a las migraciones, la eliminación de las
desigualdades sociales, el fortalecimiento de una sanidad publica hoy francamente deficiente, o cualquier
otra las acciones que comportan la convivencia satisfactoria de un país.
No dudan en pronunciase sobre una ley pactada, acordada y votada. Que no cesan de manosear para
acomodarla a su personal inseguridad y temor a los amagos de un mundo judicial curiosamente activo en
temas que llevaban años en el fondo de algún cajón. Y con reprobable hipocresía sacan pecho diciendo
que es para no dejar nadie atrás. Para frenarla hacen bloque con PP y VOX.
Una ley que una voz nada sospechosa para el separatismo, D. Oriol Jumqueras califica como “una buena
ley que garantiza que centenares de personas dejen de ser perseguidas. Que es una ley robusta para
superar las prejudiciales en Europa y para superar los filtros, por ejemplo, del Tribunal Constitucional».
No parece osado presuponer que el caballero que optó por el maletero del coche a la hora de afrontar su
responsabilidad mientras el citado Sr. Junqueras pasaba varios años en la cárcel, se aferra a un patético,
“que hay de lo mio”, y “si no hay de lo mio a mi personal conveniencia…pues al resto que le den “ajo y
agua”.
Dña. Laura Borrás una de sus incondicionales y presidenta de JUNTS exige sin abochornarse el todo o
nada “aunque desborde el marco constitucional”. Es obvio decir esto no estaba en ningún lugar del
pacto. Por si cupiera alguna duda “el todo”, es el Sr. Puigdemont. “El nada”, son el millar y pico de
ciudadanas y ciudadanos que verían canceladas sus cuitas con la justicia en aras de avanzar en la
convivencia. Quizás la encendida postura de la Sra Borras concilie con el rechazo que sufrió a incluir en
la amnistiá sus tropiezos con una facturas y amistades peligrosas cuyo tratamiento legal está en las
antípodas de ser un caso vinculado al “procés”. Decia el finado D. J. Luis Sampedro hombre de
exquisita elegancia moral, que en la política, “En estos tiempo es más fácil divulgar la inmoralidad que
la decencia”.

Botifler es un termino puesto en uso en la Guerra de Sucesión en Cataluña en relación con el bando
“borbonico”. Hoy se usa liberalmente por los”hunos” contra los “otros” para descalificarles como
traidores. ¿Seria ilógico que le tildasen a el y a su grupo de botiflers, los centenares de funcionarios,
profesores, directores de colegio, ciudadanas y ciudadanos del común afectados por el “proces”
sintiéndose traicionados por quien para su exclusivo interés personal y al amparo de sus
incondicionales, prefiere cargarse una Ley de Amnistiá útil para normalizar la vida de muchas familias
y contribuir a una armonía de convivencia?
Voces sensatas como la del lendakari Sr. Urkullo invocan la gobernabilidad y la estabilidad. Todos, los
partidos del bloque de la investidura están estupefactos antes las erráticas posturas del Sr. Pugdemont y
su circulo afín. Seguramente el seny que distingue al pueblo catalán, también.
Ha sido un esfuerzo arduo. Que exigió valentía, y que ha pasado un factura altísimo. Donde el gobierno
de coalición y quien lo lidera sufrieron un severo costo. La propuesta es un paso arriesgado pero decido
en la normalización de Cataluña y devolver a la pollita, la convivencia. A partir de ahí el Gobierno,
cumplido pulcramente su trabajo con el texto formulado. ha de ser firme en su resolución de mostrar que
el Estado de Derecho no está ni puede estar sometido a los caprichos, groserías ó las ridículas
destemplanzas de quien se siente Pigmalión en su república de fantasía.

Publicado en ARTÍCULOS DE OPINIÓN | Comentarios desactivados en BOTIFLERS

CONVERTIR EL EMBROLLO DE LA AMNISTÍA EN UNA OPORTUNIDAD.

La amnistía, como fruto de un acuerdo para la conformación de gobierno parlamentario, vino acompañada desde su gestación de una considerable polémica, que con toda seguridad acabará resolviéndose en el Tribunal Constitucional.

Al margen del llamado ruido político, el propio contenido de la ley, es delicado ya que el debate entre la oportunidad del derecho de gracia como lenitivo para la convivencia y la impunidad como privilegio de un grupo, que siempre puede resultar “atentatorio” contra el principio de igualdad de todos los ciudadanos.

Dicho esto y sentada por tanto la complejidad de la gestión, sobre todo comunicativa de la medida extraordinaria, cabría hacer algunas consideraciones sobre los avatares que acompañaron su gestión.

En primer lugar, el haberse tomado como bandera de la oposición, para desgastar al gobierno, lo que sin dida favorece los excesos dialécticos y distorsiona el debate.

En segundo lugar, el activismo de un sector de la judicatura, que ha decidido no solo participar activamente en el debate público, sino participar con acciones procesales qu.e decididamente han influido-y de que manera-en la tramitación de la ley.

En tercer lugar, la obsesión del grupo político de Puigdemont, mas obcecado en alimentar el debate sobre la parcialidad de la judicatura, que en buscar soluciones de futuro para la propia convivencia en Cataluña.

Por último y no menos importante, la divergencia de relatos con los que se han ido acompañando los diversos hitos de la apenas nata legislatura entre el gobierno y el grupo de Puigdemont, que dificultan la comprensión de una mínima comunidad de objetivos.

Llegados a este punto y después de que el grupo de Puigdemont haya incumplido sus propios acuerdos, votando negativamente el texto de la Ley de amnistía, siguiendo sus obsesivo enfrentamiento con un sector de la judicatura, quizás cabe una pequeña reflexión coyuntural.

¿Es justificable, continuar en esta situación endiablada, en la que Puigdemont y su grupo, han perdido toda credibilidad y se constituyen en una compañía nada fiable?

A pesar de las dificultades ambientales, el gobierno se ha abierto paso con el argumento de la convivencia, que caló en sectores importantes de la sociedad y ello, pese a que Puigdemont y los suyos, se han empeñado en difundir su propio relato, nada amable ni estimulante para la convivencia.

Tal vez es el momento de poner a Puigdemont y a los suyos frente al espejo y mostrarles los límites que puede tener la intransigencia permanente y la imposición del propio criterio. Tal vez Junts, además de los personalismos que guian su acción, tiene importantes déficits de concepción democrática, que no estaría de mas evidenciar.

La gran oportunidad del gobierno, consiste en ser capaz de mantener el relato de la convivencia, como justificación única del derecho de gracia, poniendo en evidencia que los intentos de adulterar la ley con intereses personales y particulares es un límite infranqueable.

La intransigencia de Junts, podría resultar la trampa que los convierta en irrelevantes, pero también la oportunidad para el gobierno de consolidar un relato de sensatez y sensibilidad, que se plasmaría en la disponibilidad para el sacrificio si los de Puigdemont no se muestran capaces de asumir los límites naturales que impone la convivencia.

Una posición firme y sosegada, podría tener efectos muy positivos en la valoración del gobierno y en las próximas citas electorales en Cataluña y en España. Veremos como acaba este juego.

Jesús Penedo

Publicado en ARTÍCULOS DE OPINIÓN | Comentarios desactivados en CONVERTIR EL EMBROLLO DE LA AMNISTÍA EN UNA OPORTUNIDAD.

LA CAJA DE GALLETAS…

Corría el año 2023…

NIETA: Abuela… ¿qué haces en este sarcófago polvoriento mal llamado desván?

ABUELA: Me hallo en la grata tarea de limpiar la caja de lágrimas de mi abuela, igual que hago cada año en el aniversario de su fallecimiento. Es una caja de galletas danesas que mi abuelo le regaló y en la que escondió todos sus miedos. Me pidió que nunca la quitase del desván y aquí está, perdurable como su recuerdo.

NIETA: Está llena de amarillentos papeles… ¡Madre del Santísimo Ancestro! Parecen papiros:

“ Me llamo Alicia y no vivo en el País de las Maravillas. Tengo catorce años y este es mi Diario… de tristezas.”

“ Arroz con leche

me quiero casar

con una mujer

que sepa leer

que sepa escribir

que sepa la tabla de dividir.”

NIETA: Es la letra de una canción infantil. Mi madre me la cantaba cuando era muy pequeña…¿Por qué la escribió tu abuela en su Diario?

ABUELA: Todas las mujeres de nuestra familia, generación tras generación, hemos cantado esta canción. Es un deseo,  un grito desesperado por la igualdad y, me temo, una quimera… casi siempre. Mi abuela era diferente a todas las  jovencitas de su época. Poseía una inteligencia muy superior a la media, además de ser muy curiosa y querer saberlo todo. Su padre era marino mercante y su madre y ella viajaron con él por todo el mundo. Y se empapó de todas las culturas, las costumbres y las lenguas de todos aquellos periplos marinos. Aunque el régimen político en España era una república, el intelecto de una gran mayoría de mujeres seguía relegado a un tercer puesto, después de ser esposas y madres. Pero mi abuela no tenía interés alguno en ser ni una cosa ni la otra. Ella quería que valorasen su capacidad intelectual y dejasen para un segundo y tercer puesto sus caderas y su útero. Ningún candidato a ser parte de su currículum amoroso reunía requisitos, ninguno. Todos estaban por debajo de su nivel y ella no los tomaba en serio. Ellos se sentían ridículos y salían corriendo. El único candidato con posibilidades era un ex seminarista muy culto e inteligente… pero cuando se encontraba con su mirada, agachaba la cabeza y se sonrojaba. Así que mi abuela llegó a la conclusión de que no era apto para un apareo corporal. Pese a sus negativas, el ex seminarista siguió intentándolo… hasta que mi abuela le envió una concluyente carta:

“ Estimado señor:

Es mi deseo hacerle saber que… no será usted el sacerdote que le dé la extremaunción a mi himen ni a mi libertad.”

NIETA: ¡Qué modales los de tu abuelita!

ABUELA: Solo buscaba al hombre adecuado… y pronto lo encontró. Cuando su padre volvió de un viaje a Dinamarca, se trajo a su ayudante con él. Era el hombre más inteligente, adorable y bello que jamás su imaginación de beldades masculinas le mostró. En una semana se enamoró locamente de aquel joven capitán… y en un mes se quedó embarazada. Se marcharon a vivir a Dinamarca y allí nació mi madre. Pero mi abuela echaba de menos a su familia y su terriña y regresaron a Galicia. Cuando mi madre tenía ocho años, un militar gallego, bajito, iracundo y psicótico dio un golpe de estado… Era la Guerra Civil Española:

“ Han empezado a repicar las primeras bombas. El Dictador está arrasando el país. Luchas de un hermano contra otro. Es una carnicería. Nos hemos refugiado en el sótano. Tememos que vengan a por nosotros. Mi padre está sumido en una profunda tristeza… lo han detenido por ser considerado enemigo del régimen”.

“ Mi padre ha sido ajusticiado… sin haber tenido un juicio. Y ni siquiera nos han entregado su cuerpo.”

“ Nos marchamos a Dinamarca. Hans ha conseguido pasaportes para nosotras. Mi madre se queda, se queda en “ O Fogar”. Esperará a que esta locura termine para buscar a mi padre y darle un entierro digno.”

“ Hace dos meses que mi madre ha sido asesinada. Esa perfecta desconocida llamada Muerte la ha tomado como hija adoptiva… a ella y a todos los “ rojos” que le tendían los brazos a la Libertad, los que la espada de la dictadura ha cortado”.

“ Hans ha fallecido. Su enfermedad pulmonar le ha llevado demasiado pronto. El próximo mes cumpliría cuarenta años. Mi hija y yo hemos decidido irnos a Francia, el clima es mejor y estaremos más cerca de casa.”

“ Ha estallado la Segunda Guerra Mundial. El psicópata nazi está aniquilando a todo ser humano que no encaje en sus delirios políticos y de pertenencia a una raza superior.”

“  En nuestra finca hemos encontrado herido a un soldado alemán. Ha desertado de la barbarie nazi y lo buscan para fusilarlo por traidor.”

“ Otto lleva seis meses escondido en el obrador de nuestra pastelería, tras sacos y sacos de harina. Mi hija y él se han enamorado… y van a tener un bebé.”

 “ El acoso de los soldados nazis sobre nuestro pueblo se intensifica. Otto no está seguro. He conseguido documentación y un barco en el que mi hija y él puedan llegar a Argentina. Mi nieta solo tiene cuatro meses… se queda conmigo hasta que sus padres estén a salvo y nos  podamos unir a ellos.”

“ Otto y mi hija, mi pequeña Alicia, han muerto en el naufragio del pesquero que los llevaba a Argentina. El océano les ha dado asilo. Lo único que me mantiene viva es mi nieta… a la que tengo que criar.”

NIETA: ¡Qué triste vida la de tu abuela!

ABUELA: Así es, miña ruliña, pero mi abuela no tenía tiempo para deprimirse. Nunca dejó de ver sus malas vivencias como circunstancias temporales. No se dejaba vencer. Fue una intelectual con dos carreras universitarias, hablaba cinco idiomas, tocaba el piano y el violín…y tenía una cultura tan nutrida que había muy poca gente que pudiese hacerle sombra. Y, sobre todo, era una gran emprendedora. Siempre vivió por sus propios medios, y quitó adelante a un marido, una hija y un yerno… y a mí. Nunca tuvimos apuros económicos. Mi abuela no reconocía más Dios que a Jesús… el panadero de la familia. Él le enseñó a hacer las deliciosas tartas de Santiago… que la hicieron vivir muy ricamente (nunca mejor dicho). Abrió un negocio de pastelería y trabajó en él hasta que, fallecido el Dictador, decidió que ya era hora de volver a casa, a “ O Fogar”, a la verde y bella Galicia. En el bajo de la casona de sus padres abrió una nueva pastelería, empezó sola y terminó teniendo cuatro empleadas. Ella supervisaba todo, por las mañanas controlaba la pastelería, por las tardes daba clases de Lengua y Literatura, Inglés, Francés y Alemán, y por las noches estudiaba… estudiaba todo cuanto le apetecía. Nunca consiguió encontrar a ese hombre que la aceptase con su amplitud intelectual, respetase su libertad y la amase como igual.

NIETA: ¡Qué gran mujer era!

ABUELA: No era grande… era enorme, grandiosa. Una fría mañana la encontré en su cama, abrazada a su caja de galletas, dormida para siempre. En su mesita de noche dejó una hoja de papel en el que escribió sus últimos deseos. Quería que su caja de galletas danesas fuese custodiada por la familia… para que nunca olvidáramos valorar La Libertad y La Paz. Que en su entierro, estrictamente familiar, se rezase… el Artículo 14 de la Constitución Española: “Los españoles son iguales ante la ley, sin que pueda prevalecer discriminación alguna por razón de sexo. Amén”. Que se cantase el Himno Gallego. Y que fuese el Océano Atlántico guardián de sus restos mortales.

Y… ahí afuera en lo más profundo de la Ría de Vigo, resguardadas del viento por los amorosos brazos rocosos de las Islas Cíes, duermen las cenizas de mi abuela… mi abuela miña nai.

NIETA: Tu abuela se merece el mayor de los homenajes. Y cuando tú ya no estés, abuela, seré yo la que limpie su caja de galletas en cada aniversario de su fallecimiento. Oremos por ella:

“Arroz con leche

me quiero casar

con una mujer…

ABUELA:

“que sepa leer

que sepa escribir

que sepa la tabla

de dividir”.

María Purificación Nogueira Domínguez.

Publicado en ARTÍCULOS DE OPINIÓN | Comentarios desactivados en LA CAJA DE GALLETAS…

A MEMORIA DO PRESTIGE APARECE NA CAMPAÑA

É ben coñecida a frase de Carlos Marx contida no inicio da obra «O 18 Brumario de Luis Bonaparte»: «A historia ocorre dúas veces: a primeira vez como unha grande traxedia e a segunda como unha miserábel farsa». Aludir a esta advertencia marxiana ten sentido cando observamos o sucedido no 2002 co afundimento do Prestige e o que estamos vivindo agora co vertido das bolas de plástico contidas nun contedor transportado polo buque Toconao. Certamente, as características técnicas das materias contaminantes son diferentes e tamén o foron as circunstancias que acompañaron a semellantes accidentes. Pero a comparación resulta pertinente se focalizamos a análise na resposta levada a cabo polo goberno da Xunta en ambos momentos.

Infravaloración inicial do acontecido, falta de información veraz sobre os accidentes rexistrados, neglixencia na toma das decisións requiridas: velaquí algunhas das características definitorias do comportamento protagonizado polos gobernos galegos de entón e de agora. Manuel Fraga e Alfonso Rueda non poden ser considerados como dirixentes políticos totalmente equiparábeis e os contextos das súas presidencias presentan diferenzas obvias a pesar da súa común pertenza ao PP: o primeiro tivo que aturar ao «goberno amigo» de Aznar e Rajoy mentres que o segundo está empeñado en cumprir sen escrúpulos o encargo fixado por Feijoo (xa se sabe: máxima belixerancia permanente co Executivo de Sánchez).

Nos últimos 25 anos, o PPdG tivo que enfrontar, dende os despachos de San Caetano, tres graves crises que afectaron a sectores relevantes do tecido social galego: a das vacas tolas, a do Prestige e a mais recente dos pellets. En todas esas ocasións non foi quen de estar á altura das circunstancias a pesar de controlar, con maioría absoluta na Cámara lexislativa, todos os recursos da Administración galega. Eran oportunidades para facer pedagoxía sobre as virtualidades do autogoberno: demostrar a capacidade para solucionar os problemas a partir das propias forzas e para demandar, se fora preciso, outras actuacións complementares daquelas institucións que tiñan competencias concorrentes coa propia Xunta. Antes e agora, o balance da xestión gobernamental resultou amplamente deficiente. No caso da vertedura dos granulados, Alfonso Rueda está demostrando que non aprendeu dos seus antecesores, coma se quixera facer realidade aquela vella máxima de que «alguén virá que bo te fará». Se ademais está rodeado de persoas como a conselleira de Medio Ambiente, Ánxeles Vázquez, capaces de protagonizar exhibicións de prepotencia semellantes ás que realizaba hai anos o inesquecíbel Arsenio Fernández de Mesa, a conclusión está servida: semella haber algo na xenética política do PP que lles condena a repetir determinados erros e despropósitos.

Cara ao 18-F a pretensión dos discípulos de Feijoo estaba clara: converter os comicios nun plebiscito contra Pedro Sánchez e os seus aliados parlamentares. Colocar nun plano secundario todo o que non se relacione directamente coa amnistía e coa situación de Cataluña. Poren, o plan deseñado bateu cun accidente marítimo que non figuraba na folla de ruta e que colocou no centro do debate público as responsabilidades do goberno galego na xestión desta crise. A incomodidade da situación creada pódese percibir nos responsábeis do PPdG. Teñen medo de que se active a memoria do Prestige e que iso facilite unha mobilización maior da prevista naqueles sectores do electorado urbano que se mostran mais pasivos nas convocatorias ao Parlamento galego mentres apoian con mais frecuencia -nas eleccións xerais- a forzas políticas da esquerda estatal.

Non rematan aquí as complicacións para o modelo de campaña establecida polo PP. Postos a centrar a mirada na dinámica política de Cataluña, como van facer para ignorar as informacións que están aparecendo sobre a operación promovida, hai mais de dez anos, polo ministro de Interior do goberno Rajoy para montar probas falsas contra diversos dirixentes nacionalistas? Cando o ex-presidente participe nos mitins de Rueda, será capaz de falar da amnistía e dos acordos cos independentistas como supostas demostracións dunha vulneración do Estado de dereito sen asumir as súas responsabilidades na utilización da guerra sucia contra membros de CiU, Junts e ERC?

A dupla moral que está exhibindo o PP non semella ter limites. Será capaz de manter totalmente mobilizado ao seu electorado e, ao mesmo tempo, conseguir que non se activen todas as persoas que, o pasado 23 de Xullo, acudiron as urnas para evitar un triunfo de Feijoo e Abascal? Esta é a cuestión chave que se resolverá nas vindeiras semanas.

Xesús Veiga

Publicado en ARTÍCULOS DE OPINIÓN | Comentarios desactivados en A MEMORIA DO PRESTIGE APARECE NA CAMPAÑA